นอกจากช่วยเพิ่มรสชาติให้ซอส ซุป สตูว์ อาหารยัดไส้ และสลัดแล้ว ไทม์ยังเป็นตำรับยาพื้นบ้านรักษาอาการไอ ไทม์มีฤทธิ์เป็นยาฆ่าเชื้อโรคที่ได้รับการยอมรับในเยอรมนี ใช้รักษาหลอดลมอักเสบ ไอกรน และการติดเชื้อในทางเดินหายใจส่วนบน นํ้าม้นหอมระเหยในไทม์เมื่อเจือจางแล้วใช้ป้องกันโรคเหงือกและเชื้อราที่เท้า ยังมีอีกสรรพคุณหนึ่งที่คนไม่ค่อยรู้คือ ชาไทม์รักษาอาการมีแก๊สในลำไล้ซึ่งมักทำให้ผายลมหรือเรอเหม็นเปรี้ยว
ไทม์…ใช้รักษา เกาต์, แก๊สในลำไส้, ข้ออักเสบ, เชื้อราที่เท้า, เชื้อราในร่มผ้า, ไซนัสอักเสบ, ติดเชื้อในทางเดินหายใจส่วนบน, เท้ามีปัญหา, นํ้ายาบ้วนปาก, แน่นหน้าอก, ปวดศีรษะ, ฝี, ภูมิแพ้, รังแค, โรคปริทันต์, โรคเหงือก, สุขภาพผิว, หลอดลมอักเสบ, หวัดและไข้หวัดใหญ่, ไอ, ไอกรน
ไทม์…ในประวัติศาสตร์ ชาวสุเมเรียนและอียิปต์โบราณใช้ใทม์ (Thymus vulgaris) เป็นยา และใช้ดองศพด้วย ซึ่งบ่งบอกว่าไทม์มีสรรพคุณในการถนอมรักษามากกว่าเป็นแค่ยา ชาวโรมันเชื่อว่าอาบนํ้าผสมไทม์แล้วจะแข็งแรง และมีการเผาใบไทม์เพื่อขับไล่สัตว์ร้าย นอกจากนี้ยังผสมน้ำแช่ใบ ไทม์ในชีสและเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ด้วย ช่วงต้นทศวรรษ 1600 นักสมุนไพรชาวอังกฤษ นิโคลัส คัลเปเปอร์ เห็นสรรพคุณของไทม์ในการรักษาอาการไอ จึงเรียกว่า “เครื่องบำรุงปอดชั้นเลิศ” เขา บันทึกไว้ว่า ไทม์เป็นยารักษาอาการ “ไอหอบ” ดีที่สุด ช่วยขับเสมหะและบรรเทาอาการหอบ
ไทม์เป็นหนึ่งในสมุนไพรที่ชาวยุโรปในศตวรรษที่ 16 นำติดตัวไปด้วย เมื่อย้ายไปอยู่ดินแดนที่ค้นพบใหม่ โดยปลูกไว้ในสวนเพื่อใช้ชงดื่มแก้หวัด ลดไข้ รักษาอาการคัดจมูก ไอ และนอนหลับไม่สนิท
สารออกฤทธิ์หลักของไทม์คือ ไทมอล (thymol) มีฤทธิ์เป็นยาฆ่าเชื้อโรคประสิทธิภาพสูง โจเซฟ ลอว์เรนซ์ ชาวรัฐมิสซูรีได้ผสมไทม์ในนํ้ายาบ้วนปากที่เขาคิดค้นขึ้นในปี 1879 ด้วย และเรียกว่า “ลิสเตอรีน”
ไทม์…มีอะไรอยู่บาง ไทมอลเป็นสารสำคัญทางยาที่มีมากที่สุดในไทม์ มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อโรค อย่างโพร์ฟีโรโมมาส จินจิวาลิส (Porphyromomas gingivalis) เซเลโนโมนาส อาร์เตมิดิส (Selenomonas artemidis) และเชื้อสเตร็ปโตค็อกคัส โซบรินัส (Streptococcus sobrinus) ซึ่งล้วนมีส่วนทำให้เกิดโรคปริทันต์ ฟันผุ และแผลติดเชื้อในช่องปาก ไทม์ยังมีฟลาโวนอยด์ที่ป้องกันอาการกล้ามเนื้อกระตุกเกร็ง นอกจากนี้ยังมีกรดโรสมารินิก (rosmarinic) ซึ่งเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยลดการอักเสบ
ไทม์แก้ไอ ฤทธิ์ขับเสมหะ ต้านการติดเชื้อ และต้านการกระตุกเกร็งของไทม์ ทำให้ระงับอาการไอ ลดการคั่งของของเหลว และต้านการอักเสบในคอและปอด อีกสรรพคุณของไทม์คือ น้ำมันไทม์เป็นยาแก้ไอและคัดจมูก เมื่อเข้าสู่ร่างกายทางปากแล้วจะกระจายไปถึงปอดเลย ฤทธิ์ของยาจึงไปทำงานตรงถึงจุดที่เป็นปัญหาที่สุด
เคล็ดลับนักซื้อ ซื้อใบไทม์แห้งได้ตามร้านขายเครื่องเทศ หรือแผนกขายเครื่องเทศในซูเปอร์มาร์เก็ต ไทม์มีหลายพันธุ์ สามารถปลูกเป็นไม้คลุมดินในสวนได้อย่างสวยงาม เช่น เลมอนไทม์ที่ใบสวยและรสชาติก็อร่อย
รู้ไว้ใช่ว่า การใช้ไทม์ปรุงอาหารทุกรูปแบบมีความปลอดภัยและมี ประโยชน์ต่อสุขภาพ แต่ไม่ควรใช้ไทม์เป็นยาขณะตั้งครรภ์ (ปริมาณเท่าที่มีในอาหารไม่เป็นไร) ห้ามกินนํ้ามันไทม์บริสุทธิ์เด็ดขาด ก่อนใช้ภายนอกต้องผสมกับนํ้ามันตัวกลาง เช่น นํ้ามันมะกอก เพราะนํ้ามันหอมระเหยไทม์บริสุทธิ์จะทำให้ระคายเคืองผิว